Nguyên nhân dẫn đến mất ngủ kéo dài

Mất ngủ là tình trạng có thể gặp phải ở hầu hết mọi người, do một số yếu tố như: uống cafe, lo lắng công việc, stress, chuyện buồn trong gia đình, đau vì chấn thương… Ngoài ra, cũng có thể do sự thay đổi múi giờ, không gian phòng ngủ không đảm bảo hay lối sống và ăn uống không lành mạnh.

Mất ngủ ngắn hạn là triệu chứng bình thường, không ảnh hưởng quá nhiều đến sức khỏe sau này, nhưng mất ngủ kéo dài lại là mối nguy hiểm cần cảnh giác. Nguyên nhân mất ngủ kéo dài có thể do các bệnh lý về thể chất hay tâm thần như: Căng thẳng áp lực, suy nhược thần kinh, rối loạn lo âu, đau đầu, mệt mỏi… lâu ngày mà không được điều trị kịp thời. 

Mất ngủ kéo dài có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe

Bên cạnh đó, một nguyên nhân cốt lõi dẫn đến mất ngủ kéo dài không thể bỏ qua đó chính là tình trạng thiểu năng tuần hoàn máu não và sự suy giảm và thiếu hụt nồng độ serotonin trong não bộ. Đây là một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng tác động đến cảm xúc, tinh thần và giấc ngủ của mỗi người. Trước những tác nhân bên ngoài hoặc do thiếu lưu thông máu não, não bộ có thể giảm tiết serotonin làm ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thần kinh dẫn đến tình trạng khó ngủ và mất ngủ kéo dài.

Hậu quả nghiêm trọng do mất ngủ gây ra

Mất ngủ kéo dài nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe và làm giảm chất lượng cuộc sống của bạn. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, mất ngủ kéo dài có thể gây một số vấn đề như sau:

- Đối với hệ thần kinh trung ương: Chứng mất ngủ kinh niên tác động làm não bộ kiệt sức nên giảm khả năng ghi nhớ, tập trung và điều khiển hoạt động của các cơ quan khác nên có thể dẫn đến nhiều nguy hiểm trong cuộc sống. Bên cạnh đó, mất ngủ còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến cảm xúc và tinh thần của bạn.

- Đối với hệ thống miễn dịch: Hệ thống miễn dịch của bạn sẽ hoạt động mạnh mẽ hơn khi ngủ, tăng cường sản xuất kháng thể và cytokine để chống lại các tác nhân bên ngoài như vi khuẩn, virus… Do đó, khi bị rối loạn giấc ngủ, hệ miễn dịch của bạn sẽ yếu đi và giảm khả năng bảo vệ cơ thể.

- Đối với hệ hô hấp: Giấc ngủ và hô hấp là 2 vấn đề có liên quan mật thiết với nhau. Chất lượng giấc ngủ sẽ bị ảnh hưởng khi bạn mắc chứng khó thở vào ban đêm. Bên cạnh đó, mất ngủ kéo dài có thể khiến bạn bị nhiễm trùng đường hô hấp và mắc một số bệnh như cảm lạnh hay cúm. Tình trạng này kéo dài có thể tiến triển nghiêm trọng hơn như bị bệnh phổi mạn tính.

- Đối với hệ thống tiêu hóa: Leptin và ghrelin là những hormone kiểm soát cảm giác no và đói được tiết ra khi ngủ. Do đó, tình trạng thiếu ngủ làm rối loạn 2 hormone này kèm theo việc ăn quá nhiều và không tập thể dục sẽ khiến bạn có nhiều nguy cơ bị thừa cân, béo phì.

- Đối với hệ tim mạch: Giấc ngủ rất quan trọng đối với chức năng của tim và mạch máu. Việc thiếu ngủ có thể làm tổn thương đến các cơ quan này, làm rối loạn lượng đường máu và huyết áp. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người thiếu ngủ có nhiều nguy cơ mắc bệnh tim mạch hơn.

- Đối với hệ thống nội tiết: Giấc ngủ của bạn sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc sản xuất và giải phóng hormone của cơ thể. Do đó, người bị mất ngủ kéo dài có thể gây tăng những hormone có hại và giảm tiết những hormone có lợi.

10 cách chữa mất ngủ hiệu quả có thể áp dụng để có một giấc ngủ ngon 

Bấm huyệt giúp cải thiện mất ngủ

Bấm huyệt là phương pháp hiệu quả dành cho người mất ngủ do căng thẳng, đau nhức cơ bắp, suy nhược thần kinh hay rối loạn lo âu. 

Xoa bóp bấm huyệt chữa mất ngủ là cách dùng tay ấn vào những huyệt đạo trên cơ thể để tăng cường lưu thông máu và đào thải độc tố ra khỏi cơ thể.

Một số điểm bấm huyệt đem lại nhiều lợi ích cho giấc ngủ có thể kể đến như: Huyệt dũng tuyền, huyệt thần môn, huyệt tam âm giao, huyệt phong trì, huyệt nội quan…

Bấm vào một số huyệt đạo đem lại nhiều lợi ích cho giấc ngủ

Rút ngắn thời gian ngủ trưa

Ngủ trưa là thời điểm thích hợp để cơ thể nghỉ ngơi tạm thời, giảm bớt áp lực và căng thẳng do các hoạt động buổi sáng gây nên. Tuy nhiên, thời gian ngủ trưa không nên quá nhiều, thường chỉ chợp mắt khoảng 20 - 30 phút là lý tưởng nhất. Việc dành thời gian ngủ trưa quá nhiều sẽ làm bạn khó ngủ và ngủ không ngon giấc vào buổi tối, từ đó hình thành nên thói quen xấu như thức khuya, dậy muộn, mệt mỏi, ngáp dài ngáp ngắn vào buổi sáng hôm sau.

Cân bằng chế độ ăn uống

Chế độ ăn luôn là yếu tố hết sức quan trọng đối với sức khỏe của mỗi người. Để có một giấc ngủ ngon hằng ngày, bạn không nên ăn quá nhiều và quá khuya, không nên sử dụng nhiều chất kích thích vào buổi tối. Bên cạnh đó, bạn cũng nên bổ sung những thực phẩm giúp ngủ ngon hơn như: Chuối, cá, trứng, đậu nành, hạt sen, sữa chua, cải bó xôi...

Tập thể dục đều đặn

Tập thể dục đều đặn mỗi ngày sẽ giúp bạn rèn luyện sức khỏe một cách toàn diện, ngoài ra đây cũng là cách chữa mất ngủ không dùng thuốc rất hiệu quả. Khi thể dục, cơ thể được vận động giúp lưu thông khí huyết, ra mồ hôi, giải tỏa căng thẳng từ đó nâng cao chất lượng giấc ngủ. 

Tuy nhiên, bạn cần lưu ý, không tập thể dục quá sức và gần sát với giờ đi ngủ. Thời điểm tập thể dục tốt nhất trong ngày là vào buổi sáng sau khi thức giấc và vào buổi tối sau khi ăn xong, trước khi đi ngủ khoảng 2 giờ đồng hồ.

Nghe nhạc nhẹ

Nghe nhạc nhẹ cũng là một trong những cách chữa mất ngủ không dùng thuốc mà nhiều người đã áp dụng thành công. Bạn có thể nghe những âm thanh tự nhiên, nhẹ nhàng như tiếng chim hót, tiếng gió thổi, tiếng đàn, tiếng sóng vỗ… Những âm thanh này sẽ đem lại cho bạn một cảm giác thư giãn, thoải mái và chìm vào giấc ngủ khi nào không biết.

Để áp dụng cách này hiệu quả, bạn cần lưu ý không nghe nhạc quá lớn, không nghe nhạc sôi động, kích thích vì chúng có thể làm bạn hưng phấn hơn và phản tác dụng.

Yoga và thiền định

Thiền định và yoga là những bộ môn giúp giải tỏa căng thẳng tuyệt vời. Chính vì thế, nhiều chuyên gia đã khuyên người bệnh nên tập các động tác yoga và thiền định để đẩy lùi tình trạng mất ngủ kéo dài. 

Tập thiền và yoga sẽ giúp bạn nuôi dưỡng tinh thần tích cực, tăng cảm giác hạnh phúc và rèn luyện tâm trí, cùng với đó là hóa giải những bi ai, lo âu và tiêu cực trong suy nghĩ, tâm hồn. Hai phương pháp này giúp bạn cân bằng năng lượng, cải thiện sức khỏe tim mạch, xương khớp, tăng cường lưu thông máu đặc biệt là ổn định cảm xúc dẫn bạn đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn.

Thay đổi không gian phòng ngủ

Đây có thể là cách chữa mất ngủ mà nhiều bạn đã bỏ qua. Để có một giấc ngủ ngon điều trước tiên bạn cần làm là cải thiện không gian và chất lượng phòng ngủ của mình. 

Bạn cần tạo cho mình một không gian ấm cúng, một chiếc giường êm ái cùng với ánh sáng và nhiệt độ phù hợp. Thông thường, bạn sẽ dễ ngủ và ngủ ngon hơn khi ở trong không gian có ánh sáng ấm, cường độ nhẹ, nhiệt độ vào khoảng 25 đến 28 độ. Cùng với đó, một yếu tố cũng hết sức quan trọng, đó chính là sự yên tĩnh, tốt nhất hãy chuẩn bị cho mình phòng ngủ cách âm tốt để không bị tác động bởi tiếng ồn bên ngoài. 

Ngâm chân bằng nước ấm

Bạn có thể nâng cao chất lượng giấc ngủ đó chính là hãy ngâm chân vào nước âm khoảng 30 phút mỗi tối trước khi đi ngủ. Bàn chân là nơi tập trung hơn 60 huyệt đạo nên việc ngâm nước ấm sẽ giúp đả thông kinh mạch toàn cơ thể và giúp bạn ngủ ngon hơn.

Chữa mất ngủ bằng thảo dược thiên nhiên

Những cách chữa mất ngủ trên có thể đem đến hiệu quả bất ngờ, tuy nhiên chỉ áp dụng đối với trường hợp bị mất ngủ nhẹ. Nếu bị mất ngủ kéo dài, mất ngủ kinh niên, bạn cần kết hợp các bí quyết trên với phương pháp trị liệu tận gốc, khắc phục được yếu tố cốt lõi gây nên mất ngủ. 

Hiện nay, việc sử dụng thảo dược tự nhiên để đẩy lùi chứng mất ngủ là cách được nhiều chuyên gia khuyên dùng vì tính an toàn và hiệu quả vượt trội có thể đem lại. Đặc biệt, những mẹo chữa mất ngủ dân gian được sử dụng nhiều cho người già bị mất ngủ kéo dài, mất ngủ kinh niên. 

Một số thảo dược dùng để chữa mất ngủ từ dân gian như:

  • Tâm sen

Bạn có thể sử dụng tâm sen sau khi sấy khô để loại bỏ độc tố bằng cách đem pha trà, gọi là trà tâm sen chữa mất ngủ. Sử dụng một nắm nhỏ trà tâm sen, dùng 300 - 500ml nước sôi để hãm, ủ trong 10 - 15 phút rồi sử dụng. Thời điểm sử dụng tốt nhất là trước khi đi ngủ 2 tiếng.

Chữa mất ngủ bằng tâm sen là liệu pháp dân gian thường được sử dụng

  • Nụ hoa tam thất

Đây là thảo dược thường dùng trong các bài thuốc chữa mất ngủ. Bạn chỉ cần dùng khoảng 3 - 4 nụ tam thất pha trà uống như đối với tâm sen sẽ giúp ngủ sâu và ngon giấc hơn. 

  • Hồng táo 

Trong đông y, hồng táo có công dụng bồi bổ sức khỏe, tăng cường tổng hợp protein, an thần, dễ ngủ, giảm hưng phấn. Bạn có thể sử dụng các loại trà chứa thành phần hồng táo hoặc dùng như một nguyên liệu đem nấu chè, cháo trị mất ngủ. 

  • Sử dụng thuốc thảo dược Hoạt huyết thông mạch P/H

Hoạt huyết thông mạch P/H là thuốc được phát triển dựa trên bài thuốc Y học cổ truyền Tứ vật thang gia giảm. Đây là bài thuốc hay được sử dụng giúp thông kinh lạc, bổ máu, hoạt huyết, giảm các tình trạng như đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, thiểu năng tuần hoàn máu não... rất hiệu quả.

Chữa mất ngủ bằng châm cứu

Đây là liệu pháp điều trị mất ngủ kéo dài bằng cách đâm kim vào một số vị trí cụ thể trên cơ thể, gọi là huyệt đạo. Tuy nhiên, liệu pháp này cần thực hiện ở các phòng khám Đông y, bởi các bác sĩ có tay nghề chuyên môn cao.

Dược sĩ Hà Trang