Tuần hoàn não và những biến chứng nguy hiểm

Bộ não con người chỉ hoạt động tốt khi được cung cấp đủ lượng máu cần thiết đều đặn. Nếu lượng máu cung cấp cho não (tuần hoàn não) bị giảm sẽ gây ra một số rối loạn ảnh hưởng tới sinh hoạt, vận động của người bệnh, đặc biệt xảy ra ở người cao tuổi.

Nguyên nhân đưa đến tuần hoàn não giảm (hay còn gọi là thiểu năng tuần hoàn não) gồm một số bệnh lý/tình trạng như: xơ vữa mạch máu não, giảm tiết các chất sinh học được gọi là các chất dẫn truyền thần kinh ở não, thiếu men chuyển hoá, thiếu glucose và oxy cung cấp cho não...

Rối loạn tuần hoàn não hay còn gọi là thiểu năng tuần hoàn não sẽ khiến cho người bệnh gặp các triệu chứng như nhức đầu, ù tai, chóng mặt, lo âu, ám ảnh, mất ngủ hay thiếu ngủ, suy giảm trí nhớ, thiếu tập trung, nặng hơn là lú lẫn, sa sút trí tuệ, rối loạn ngôn ngữ, mất trí nhớ..

Cũng có những trường hợp rối loạn tuần hoàn não nặng hơn gọi là thiếu máu não cục bộ. Thiếu máu não cục bộ có sự giảm dòng máu trong nhiều giây hoặc một vài phút đến não và có thể khiến hoạt động não bị rối loạn nặng. Nếu dòng máu này ngưng chảy lâu hơn một vài phút thì sẽ gây ra bệnh cảnh nặng hơn là nhồi máu não ở người bệnh.

Nguyên nhân gây ra thiếu máu não cục bộ thường do vật nghẽn mạch từ tim hay từ các mạch máu lân cận di chuyển đến não làm ngưng dòng máu chảy đến. Theo các chuyên gia, thường gặp nhất trên lâm sàng là tình trạng thiếu máu não cục bộ thoáng qua được đặc trưng bằng thiếu máu não trong thời gian dưới 24 giờ.

Theo một số kết quả nghiên cứu cho thấy khoảng 30% bệnh nhân bị nhồi máu não trước đó có bị thiếu máu cục bộ thoáng qua. Vì vậy, phòng và điều trị các cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua có ý nghĩa dự phòng đột quỵ. Nguyên nhân chính gây ra tình trạng thiếu máu não cục bộ chủ yếu là do các bệnh lý tim mạch như xơ vữa động mạch não, bóc tách động mạch, loạn nhịp tim, rung nhĩ, các bệnh lý van tim, nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp...

Tóm lại những triệu chứng liên quan đến rối loạn tuần hoàn não, thiếu máu não cục bộ cần được phát hiện sớm và thăm khám kịp thời để hạn chế những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng tới tính mạng của người bệnh.

Khi nào dùng thuốc hoạt huyết dưỡng não để điều trị rối loạn tuần nào não?

Hiện nay có một số thuốc tân dược được cho là cải thiện tuần hoàn não, tăng cường chuyển hoá tế bào não, hỗ trợ cho các trường hợp lão hoá thần kinh (một số được dùng trong trường hợp bị tai biến mạch máu não, chấn thương não, hỗ trợ trị sa sút trí tuệ...) như cholin alfocerat, glycerylphosphorylcholin, citicholin, vinpocetin, piracetam, pentoxiphylin, cerebrolysin...

Ngoài ra còn có một số chế phẩm có nguồn gốc dược thảo như ginkgo biloba (cao chiết xuất từ lá cây bạch quả) hay các thuốc được bào chế từ các bài thuốc cổ phương Tứ vật thang được gọi chung là chế phẩm giúp hoạt huyết dưỡng não.

Ghi nhận từ các cơ sở y tế cho thấy nhiều người khi có các biểu hiện đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, suy giảm trí nhớ... thường tự tìm mua các thuốc hoạt huyết dưỡng não về uống để làm giảm các triệu chứng. Đáng nói là đa phần các trường hợp đều chưa được thăm khám cụ thể cũng chưa được các dược sĩ, bác sĩ tư vấn chi tiết về thành phần thuốc, tác dụng, liều dùng, cách dùng phù hợp.

Rối loạn tuần hoàn não có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, phải tuỳ vào nguyên nhân cụ thể, thầy thuốc mới có những chỉ định dùng thuốc phù hợp.

Những nguyên nhân nhức đầu có thể do căng thẳng (do stress), đau nửa đầu (migraine)... nhưng cũng có thể do nguyên nhân nguy hiểm như bướu não, chảy máu trong não, viêm động mạch thái dương (bệnh này có thể gây mù), có những cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua mà bệnh nhân có cảm giác yếu, bị bại, bị liệt đột ngột hoặc mất tiếng nói nhưng có khi không có triệu chứng nhức đầu (đây là tình trạng bệnh nhân bị thiếu máu não nhưng chưa bị nhồi máu não).

Vì vậy khi xuất hiện các triệu chứng của rối loạn tuần hoàn máu não hay thiếu máu cục bộ thoáng qua thì người bệnh cần đi khám và trao đổi với bác sĩ để được tư vấn phù hợp. Bác sĩ sẽ tuỳ theo nguyên nhân gây bệnh và mức độ rối loạn tuần hoàn não của người bệnh mà chọn thuốc, liều thích hợp để lập lại cân bằng não. Hoặc chữa trị đúng bài bản nếu đó là thiếu máu cục bộ thoáng qua.

Khi đã được chỉ định dùng thuốc hoạt huyết dưỡng não theo chỉ định và dưới sự theo dõi của bác sĩ thì cần thường xuyên liên hệ với bác sĩ hoặc tái khám theo lịch hẹn để bác sĩ có thể đánh giá được mức độ đáp ứng thuốc của người bệnh và điều chỉnh liều dùng phù hợp theo thể trạng.

Người bệnh trước khi dùng thuốc hoạt huyết dưỡng não cần được tư vấn của các bác sĩ chuyên khoa (Ảnh minh họa)

Các thuốc hoạt huyết dưỡng não thường gặp: công dụng, cách dùng, lưu ý khi sử dụng

Thông thường, thuốc hoạt huyết dưỡng não giúp phòng và điều trị các bệnh ở các đối tượng:

- Suy giảm trí nhớ, căng thẳng thần kinh hoặc kém tập trung.
- Thiểu năng tuần hoàn não, mắc hội chứng tiền đình với các triệu chứng như mất ngủ, đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng.
- Suy giảm chức năng não bộ với các tình trạng như giảm trí nhớ, suy nhược thần kinh, di chứng não.

Cần lưu ý là các thuốc này chỉ có tác dụng cải thiện phần nào các triệu chứng, không thể chữa khỏi bệnh hoàn toàn và không có tác dụng phục hồi hoàn toàn trí nhớ ở người bệnh. 

Với nhóm thuốc hoạt huyết thông mạch Tây y hay Đông y thì cần thận trọng khi dùng cho phụ nữ mang thai, người có rối loạn về máu, rong kinh hoặc đang xuất huyết hoặc dị ứng với bất cứ thành phần nào bao gồm hoạt chất cũng như tá dược trong công thức thuốc. Trước khi dùng thuốc người bệnh ngoài tham vấn bác sĩ thì nên dành thời gian để đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc cũng như các tác dụng phụ mà thuốc có thể gây ra. 

Đa phần trong các phác đồ điều trị rối loạn tuần hoàn não thì việc dùng thuốc hoạt huyết dưỡng não cần thường xuyên và kéo dài theo liệu trình nhất định mới có hiệu quả điều trị tốt nhất. 

Các biện pháp tự nhiên giúp cải thiện triệu chứng của rối loạn tuần hoàn não

Ngoài dùng thuốc hoạt huyết dưỡng não theo chỉ định sau thăm khám, người bệnh mắc rối loạn tuần hoàn não có thể cải thiện tại nhà bằng cách duy trì các phương pháp dưới đây:

- Giữ cân nặng lý tưởng, luyện tập thể dục thể thao đều đặn và không nên vận động quá sức.

- Nên xây dựng chế độ ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng. Bên cạnh đó hay nạp vào nhiều trái cây, rau củ, ngũ cốc và các loại hạt.

- Hạn chế hàm lượng tinh bột và chất béo trong chế độ ăn.

- Đặc biệt hạn chế đồ ăn chiên rán, mỡ động vật

- Loại bỏ thuốc lá, thuốc lào, đồ uống có cồn và caffeine.

- Mùa hè không nên tắm nước lạnh ngay sau khi vừa đi ngoài trời nắng về. Mùa đông mặc ấm và tránh nằm ngủ ở nơi có gió lùa.

- Khi thức dậy vào mùa đông, đặc biệt là lúc nửa đêm hoặc gần sáng bạn cần nằm một lúc rồi mới ngồi dậy, tránh lạnh đột ngột.

Qua bài viết này, chuyên gia 1800 5454 35 hy vọng bạn đọc đã hiểu thêm về nguyên nhân gây bệnh rối loạn tuần hoàn não cũng như có thêm kiến thức trước khi dùng các thuốc hoạt huyết dưỡng não. Thiểu năng tuần hoàn não hay rối loạn tuần hoàn não là một bệnh rất phổ biến và nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng của người bệnh khá cao và để lại các di chứng sau này nếu không điều trị kịp thời. Hãy đi khám sớm và điều trị đúng cách, vì sức khỏe của chính bạn.